Duvarlarda ses köprüsü (flanking) önleme yöntemleri, binalarda akustik yalıtım performansını artırmak için kritik öneme sahiptir. Flanking, yani ses köprüsü, sesin doğrudan duvar, tavan veya zemin üzerinden değil; yapı bağlantıları ve boşluklar aracılığıyla yayılması anlamına gelir. Bu durum, yüksek yalıtım değerine sahip duvarlarda bile ses geçişine neden olabilir.
Ses köprüsü (flanking), yapı elemanları arasında oluşan akustik zayıf noktalardan ses enerjisinin geçişini ifade eder.
Örneğin, iki oda arasındaki duvar yüksek ses yalıtımına sahip olsa da, ses;
yan duvarlardan,
tavan veya zemin bağlantılarından,
elektrik tesisatı boşluklarından
geçerek diğer odaya ulaşabilir.
Bu nedenle, yalnızca duvar yalıtımına odaklanmak yeterli değildir; yapı bütünündeki akustik süreklilik sağlanmalıdır.
Flanking, özellikle betonarme yapılarda, sesin kolon, kiriş veya zemin plakaları üzerinden yayılmasıyla daha belirgin hale gelir.
Tavsiye : Akustik Proje
Flanking genellikle aşağıdaki yapısal zayıflıklardan kaynaklanır:
Bu durumlar, bina akustiğinde hedeflenen dB değerlerinin altına düşülmesine neden olur.
Flanking etkisini ortadan kaldırmak için hem tasarım aşamasında hem de uygulama sırasında çeşitli önlemler alınabilir.
Duvar ile tavan, zemin veya yan duvarlar arasında akustik ayırıcı profiller kullanmak, titreşimin diğer yüzeylere geçmesini engeller.
Bu profiller, kauçuk veya poliüretan malzemelerden üretilir ve elastik özellikleri sayesinde ses dalgalarını sönümler.
???? Uygulama Alanları:
Alçıpan bölme duvar sistemleri
Ofis, hastane ve otel odaları
Ses stüdyoları
Tıpkı “yüzer döşeme” mantığında olduğu gibi, yüzer duvar sistemleri de yapısal bağlantıyı keser.
Duvar, taşıyıcı yüzeye elastik bir malzeme aracılığıyla bağlanır. Böylece ses köprüsü oluşmadan yalıtım sağlanır.
Avantajları:
10–15 dB arasında ek yalıtım kazancı sağlar.
Hem hava kaynaklı hem darbe kaynaklı seslerde etkilidir.
Tek katmanlı duvarlarda flanking riski daha yüksektir.
Bu nedenle, iki duvar arasında akustik boşluk bırakmak en etkili yöntemlerden biridir.
Uygulama Şekli:
İki alçıpan duvar arasında 50–100 mm hava boşluğu bırakılır.
Araya cam yünü veya taş yünü gibi ses emici malzemeler yerleştirilir.
Bu sistem, özellikle stüdyo, sinema salonu, konferans merkezi gibi alanlarda tercih edilir.
Tavsiye : Akustik Rapor
Duvarların birleşim noktalarında kullanılan akustik bantlar, sesin yüzeyden yüzeye geçişini azaltır.
Bu bantlar genellikle kauçuk, neopren veya bitümlü keçe malzemelerden üretilir.
Uygulama sırasında tavan ve zemin birleşimlerine yapıştırılarak akustik süreklilik sağlanır.
Elektrik prizleri, klima boruları veya havalandırma kanallarının geçtiği yerlerde boşluk bırakmak ses köprülerine neden olur.
Bu alanlarda akustik mastik, ses yalıtım köpüğü veya yangın durdurucu elastik dolgu kullanmak gerekir.
Ek olarak, priz kutularının arkasına ses bariyeri levhaları yerleştirilerek ses geçişi minimize edilir.
Ses köprülerini önlemek için kullanılan bazı etkili akustik malzemeler şunlardır:
Bu malzemeler, hem hava hem yapı kaynaklı seslerin kontrol altına alınmasında yüksek performans sunar.
Flanking etkisinin değerlendirilmesi için laboratuvar veya saha ölçümleri yapılır.
Testlerde genellikle ISO 10848 standardı uygulanır.
Test adımları:
Kaynak odada kontrollü ses üretilir.
Komşu odadaki ses basınç seviyesi ölçülür.
Ölçülen farktan “flanking transmission index” değeri hesaplanır.
Bu değer ne kadar düşükse, yapı o kadar iyi yalıtılmış demektir.
Flanking kontrolü, binalarda Binalarda Gürültüye Karşı Korunma Yönetmeliği gereği zorunludur.
Özellikle otel, hastane ve toplu konut projelerinde akustik test raporları istenmektedir.Yetersiz flanking kontrolü, yapı akustiği sertifikasında (örn. BREEAM, LEED) puan kaybına yol açabilir.
Evet, doğru malzeme seçimi ve detaylı uygulama ile flanking etkisi minimuma indirilebilir.
Küçük detaylarda etkilidir, ancak duvar bütününde yüzer sistemlerle desteklenmelidir.
Evet, duvar yüzeylerine ilave akustik kaplama sistemleri eklenerek iyileştirme yapılabilir.
Duvarlarda ses köprüsü (flanking) önleme yöntemleri, akustik konforun korunması için hem mühendislik hem de mimari açıdan zorunludur.
Yüzer duvar sistemleri, akustik profiller, çift katmanlı çözümler ve elastik dolgu malzemeleriyle flanking etkisi etkin şekilde önlenebilir. Sonuçta daha sessiz, sağlıklı ve konforlu yaşam alanları elde edilir.
